در مطلب گذشته در ارتباط با نقش رعایت اصول حفظ الصحه در حفظ سلامتی و سیر درمان در طب جامع اسلامی مواردی مطرح شد. در ادامه به شرح و توضیح اصول شش گانه حفظ الصحه پرداخته خواهد شد. در ابتدا با توجه به اهمیت ماکولات، اصول مهم این اصل را بر می شماریم.
وجه ضرورت اکل بدن انسان از مرکب از عناصر اربعه و اخلاط چهارگانه است و دائم در حال تغییر تبدیل و تحلیل هستند، از طرف دیگر بقا شخص و بقا نوع انسان ها محتاج به غذاهایی است که انسان به عنوان بدل مایتحلل بکار می روند، حال اگر این غذا به اندازه کافی و درحد اعتدال به بدن نرسد، بدن صحیح و سالم نخواهد ماند و در اندک زمانی فانی و نابود خواهد گردید.
اصول تدبیر و ماکولات ۱- اصل اول : مرحله پاکسازی اولین مرحله درمان بیماری مرحله پاک سازی است. هنگامی عضوی دچار بیماری می شود، یکی از کیفیت های چهارگانه بر عضو مربوطه غلبه پیدا کرده است و باید این کیفیت غلبه کننده از آن عضو دفع شود. منظور از پاکسازی، این است که دارو یا غذایی مصرف شود که از نظر مزاجی با آن مرض در تضاد باشد، تا با آن کیفیت غالب مبارزه کرده و آن عضو بیمار را به کیفیت اصلی و تعادل مزاجی خود برگرداند.
صحت تابع اعتدال شخصی و عضوی ذیل می باشدو چون بدن انسانی که مریض می شود از اعتدال شخصی و عضوی خود خارج شده است برای بازگرداندن حالت اعتدال به شخص و عضو باید، غذایی را وارد بدن کنیم که از نظر کیفیت در تضاد با آن مرض قرار داشته باشد. به این عمل پاکسازی می گویند.
به عنوان مثال در جایی که شخص دچار غلبه صفرا شده باید دارویی با کیفیت سرد و تر مصرف کند تا عضو بیمار از حالت غلبه خلط خارج شود و اخلاط اضافی از بدن بیرون بیاید.
یا مثلاً برای کسی که دچار غلبه بلغم در معده شده، عسل تجویز می شود.
برای پاکسازی بهترین راه انتخاب غذای با مزاج با ضد بیماری است.
امام صادق علیه السلام می فرمایند: من گرم را با سرد و سرد را با گرم؛ تر را با خشک و خشک را با تر درمان می کنم.(مجلسی، بحارالانوار، ج58 ص 307)
هر کس بسته به طبع و مزاج خود باید غذای مناسب حال خود را برگزیند و بیشتر از آن غذا ها مصرف کند. به عنوان مثال کسی که دچار مزاج عارضی گرم شده است، باید از غذاهای با طبع سرد استفاده کند. مثل آلو زرشک، خیار تا گرمی و حرارت عارضی تعدیل شود و در سلامت کامل و تعادل جسمی و گوارشی به سر ببرد. این نکته هم قابل ذکر است که چنین فردی می تواند از غذای با طبع گرم هم بخورد ولی در حد چاشنی و بسیار کم.
بر عکس فردی که دچار مزاج عارضی سرد شده است باید غذاهای با طبع گرم مصرف کند تا سردی عارضی او تعدیل شده و در سلامت کامل و تعادل جسمی و گوارشی به سر ببرد. البته چنین فردی از غذاهای سرد هم می تواند استفاده کند ولی در حد چاشنی و بسیار کم.
پایان قسمت دوم
ادامه دارد.....
منبع: معرفت شناسی سلامت انسان، حکیم محسن اسماعیلی
با ما در ارتباط باشید:
( محصولات طبیعی تسنیم عرضه کننده روغن های درمانیِ، عطر های طبیعی و درمانی، حرز موسسه حکمت بنیان طیبستان می باشد.)
