حجامت، آری یا نه
در انجام حجامت ( اعم از بادکش و خونگیری) بین اطباء اختلاف نظر وجود دارد، بنابراین، با استناد به منابع دست اول، این موضوع را بررسی میکنیم.
حجامت بعنوان یکی از فوقالعادهترین روشهای درمانی، مورد استفاده اطباء بوده است.
حکما رعایت ده شرط را برای هر استفراغی ( مهمترین آن حجامت) بیان میکنند:
اول: امتلاء، منظور غلبه دم هست که در هر کدام از اعضای رئیسه باشد، در آن عضو اختلال ایجاد خواهد کرد. چنین فردی باید فوراً حجامت شود.
دوم: وجود قوت در بدن، در صورت ضعف ( ناشی از گرسنگی، تشنگی، ورزش، خستگی و...) نباید حجامت کرد.
سوم: وجود مزاج عارضی مانع است.( چون غلبه صفرا، بلغم یا سودا، دم را تحتالشعاع قرار میدهد.
چهارم: لاغری و چاقی مفرط مانع است.
پنجم: کسی که مستعد بیماریهای کبدی و زخم معده هست، را نباید کرد.
ششم: افراد با سنین بالای شصت سال و کمتر از دوازده سال منع از حجامت شدهاند.
هفتم: زمان مهم است، مثلا منع در اول و آخر ماه(شدت مد خون باعث غلبه صفرا میشود.)
وقتی مزاج زمان سرد است( قمر در سرطان، عقرب، حوت، ثور...)
روزهای زوج در ماه و ۴شنبه و جمعه در هفته نیز ممنوع است.
هشتم : مکان یا منطقه جغرافیایی، اگر سردی و گرمی در منطقه شدت داشته باشد، اجازه حجامت ندارید.
نهم: در نظر گرفتن شغل، بطوریکه کسانی که کارهای سخت انجام میدهند باید دو هفته قبل و بعد از حجامت، دست از کار بکشند.
دهم: عادت ، کسی که قبلاً حجامت نکرده و اصطلاحاً عادت به این امر ندارد را نباید یک دفعه به سمت این استفراغ سوق داد. باید در چند مرحله و بتدریج بدن را عادت داد.
این ده شرط عمومی برای کل استفراغات بدن هست و حجامت بدلیل ارتباط با تمام املاح درون بدن از همه مهمتر است و لذا توجه ویژهای را میطلبد.
نتیجه: حجامت فقط مخصوص بیماران با غلبه دم میباشد.
چند نکته هم برای افرادی که به روایت معصوم علیه السلام استناد میکنند.
اولاً خبر واحد در علوم حقیقی (مثل طب) حجیت ندارد.
ثانیاً به فرض حجیت خبر واحد، تخصیص ها و مقیدات وارده، دایره توسعه حجامت را محدود میکند.
ثالثا سیره عملی معصوم علیه السلام بر قول وی ارجحیت دارد.
رابعاً سیره عملی معصوم هم اگر با شرایط و اقتضاءات زمان ما تطبیق داشته باشد ( چون مزاجها متفاوت است) قابلیت اجرا دارد.
ما را در ایتا دنبال کنید:
eitaa.com\chareh251
منابع:
الموجز فی الطب ابن نفیس قرشی
خلاصه الحکمه عقیلی خراسانی
قانون ابن سینا