مگر بچه چقدر خون دارد که در ماه چند بار حجامت شود!؟
نقش ادبیات عرب و علم حدیث در فهم متون طبی
علامه حسن زاده آملی (رحمة الله علية) در مورد حجامت کودکان نکته ای را متذکر شده اند که بسیار تأمل برانگیز می باشد. ایشان می فرمایند: در یک روایت صدوق از امام رضا (ع) نقل می کند که بچه هایتان را ماهی چند بار حجامت کنید. این روایت را اگر به من بدهند می گویم مگر بچه چقدر خون دارد که در ماه چند بار حجامت شود! مرحوم استاد علامه شعرانی می فرمودند: اگر حجامت مطلق ذکر شود یک معنی دارد؛ و اگر همراه لفظ شرط باشد معنی دیگر. اگر همراه شرط باشد یعنی تیغ زدن و خون خارج کردن؛ ولی اگر تنها باشد به معنی بادکش کردن است.
علت تاکید ائمه اطهار و خاتم الانبیا در بلاد حار
برای رسیدن و روشن شدن مطلب اشاره می‌کنیم به قوام اخلاط اربعه (دم، صفرا، سودا، بلغم) و مزاج بلاد که معصومین در آن ساکن بودند. خلط صفرا که گرم و خشک ست از رقیق ترین اخلاط ست و هرچه خلط رقیق تر باشد از منافذ و عروق تنگ نسبت به اخلاط دیگر راحت تر عبور می کند، و هرچه عروق به سمت اطراف بدن می رود باریک تر میشود و در نتیجه صفرا که رقیق ترین اخلاط ست نسبت به اخلاط دیگر بیش تر از محل تیغ حجام خارج میشود. و در رساله ذهبیه به صراحت اشاره شده ست که؛ خون رقیق به وسیله حجامت از بدن خارج میشود.
علت تاکید بر آن در روایات در بلاد حار
محل سکوت پیامبر (ص) و ائمه (ع) در بلاد حارة (حجاز و مدینه) ست و خلط صفرا که حارترین خلط ست با توجه به مزاج بلاد گرم که گرم و خشک ست بیش تر غلبه می کند. لذا غلبه صفرا و بیماری هایی با منشاء سوء مزاج های گرم و خشک در بلاد حار بیش تر دیده میشود و یکی از راه کارهای درمانی با توجه به تشخیص طبیب حاذق و شرایط بیمار توصیه به حجامت بوده ست.
شرایط حجامت در کتب مرجع طبی
طبیب حاذق با توجه به دانش طب نظری و تجربه شخصی باید به چند امر در تجویز به بیمار توجه نماید:
۱- مزاج مادرزادی شخص
۲- مزاج سن
(منع مصرف برای افراد بالای ۶۰ سال و زیر ۲ سال)
۳- مزاج فصل
۴- مزاج بلاد و مسکن
۵- مزاج زمان
از نظر علم هیئت و نجوم شرایط حجامت پس از ذکر نکات گفته شده تحت شرایطی ممنوع ست، و طبیب حاذق باید علاوه بر مبانی اجتهادی نظری و عملی طب، مبانی نجومی خود را تکمیل و در طب از آن استفاده کند، شرایط نجومی ذکر شده:
- ابتدا و انتهای ماه قمری ممنوع است
- توجه به برجی که قمر در آن قرار دارد برای مثال: اگر قمر در عقرب و قمر در سرطان یا قمر در حوت باشد، مزاج از نظر زمانی سرد و این سبب میشود خون به عمق بدن می رود و باز هم ممنوعیت در حجامت وجود دارد. بهترین بروج برای حجامت برج های هوایی مانند: قمر در جوزا یا میزان یا در دلو ست، و بهترین روز از ایام هفته روز پنجشنبه (متعلق به کوکب مشتری) ست.
اهمیت به تغییر مدار نجومی گردش زمین که موجب تغییر زمان نجومی میشود، زیرا در یک مقطع زمانی نجومی، سی و یکم خرداد ماه در یک سالی و در یک زمانی مصادف بوده ست با ایام حزیران، و با توجه به این که مدار نجومی به سمت عقب گردش دارد، ایام حزیران از خرداد ماه به اردیبهشت ماه منتقل میشود (البته باز هم شرایط بیمار و وضعیت برجی که قمر در آن قرار دارد باید بررسی شود) و در ایام نجومی ذکر شده خون حالت جذری در بدن پیدا می کند و اگر خون به سطح پوست آورده شود بر خلاف طبیعت بدن عملی انجام شده ست.
۶- نوع بیماری غالب در فرد (انواع سوء مزاج ها و سوء هیئت ترکیب و تفرق اتصال ها)
۷- توجه به بیماری های نوپدید و منع مصرف حجامت در بیماری هایی مانند: بیماری هموفیلی و کم خونی های ارثی و داروهای مصرفی که نقش انعقاد خون و رقیق کننده خون را دارند توسط پزشک باید بررسی شود.
۸- ضعف و قوت بیمار و توجه به قوا و اروح طبی بیمار
در این نوشتار سعی شد نقش ادبیات عرب و منطق در فهم متون طبی و تسلط و اجتهاد طبیب از کتب مرجع و اصیل طبی و مبانی نجومی اشاره شود. هميشه به دوستان سفارش می كنیم: فقط به حرف هاي مستند گوش كنيد و اجازه ندهید با عوام فریبی شما را اغفال کنند.
نوشتار: علی باقری صمغ آبادی
منابع:
1-طب و طبیب و تشریح، علامه حسن زاده آملی
2-قانونچه فی الطب، محمد الن محمود الچقمینی خوارزمی
3-مفرح القلوب، محمد اکبقر ارزانی دهلوی
4-الموجز فی الطب، نفیس ابن عوض کرمانی
5- تشریح الافلاک شیخ بهایی
6- التفهیم ابوریحان بیرونی
7- سی فصل خواجه نصیر الدین طوسی
⛔️ نقل این نوشتار بدون کم و زیاد و با ذکر لینک کانال شرعا و عرفا مجاز است.
کانال محصولات طبیعی طاهر عرضه کننده محصولات حکمت بنیان طیبستان (عطر، افشانه طبیعی، روغن های طبیعی و خالص، عود و حرز) پیشتاز در تولید محصولات طبیعی با توجه به متون اصیل طبی و با بهترین مواد اولیه ست.
آدرس کانال ایتا محصولات طبیعی طاهر: @Taher14
شماره تماس برای خرید جزئی و عمده با تخفیف ویژه و مشاوره:
اقای حسام حسنی 09915864636
